Centraal in de nieuwe wijk De Beljaart te Dongen ligt een groenzone die gereserveerd is voor een park. De gemeente Dongen heeft contact gezocht met de wijkraad van De Beljaart om te horen waar de bewoners van de wijk behoefte aan hebben in relatie tot dit park. Plancompagnons is gevraagd een visie, programma van eisen en ontwerp voor Park De Beljaart te maken. Na tussentijds overleg met de wijkraad is op 14 juni 2017 een presentatie gehouden van het voorlopig ontwerp van Fase 1 van het park.
Stedenbouwkundige opzet
Wijk De Beljaart is door de gemeente ontworpen in samenwerking met Croonen adviseurs. Later zijn de werkzaamheden overgenomen door bureau Welmers Burg Stedenbouw BV.
De opzet van de wijk is afgeleid van de stichten. Stichten zijn de ontsluitingswegen binnen het oorspronkelijke landbouwgebied. Deze stichten liepen op een ogenschijnlijk regelmatige afstand van elkaar. Deze bepaalden de maatvoering van de landbouwpercelen. Ze liepen van de hoger gelegen bebouwde kom van Dongen, in dit geval De Hoge Ham, naar de lager gelegen landbouwgronden. Deze stichten bepalen de maatvoering van de buurten van de wijk. Centraal in de wijk, tussen twee stichten in, is het park gesitueerd.
Binnen deze twee stichten ligt een vijftal ‘eilanden’. In twee situaties zijn dit werkelijk eilanden in het water. Drie van de ‘eilanden’ zijn bebouwingsclusters in de open ruimte van het park.
In verband met de wateropgaaf is het laagste deel van het park ingericht als waterretentie. In het hoger gelegen deel van het park is een wadi aangebracht.
Visie en programma van eisen
Het park is een onderdeel van de woonwijk die op een bepaalde wijze is vormgegeven. De maatvoering van de langgerekte strakke lijnen van de stichten en de gewenste openheid zijn daarom uitgangspunt voor de verdere inrichting van het park. Omdat het park gefaseerd wordt uitgevoerd en het uiteindelijk als één geheel moet worden gezien, is een schets gemaakt voor het gehele park zodat vormgeving en maatvoering van de verschillende delen van het park op elkaar zijn afgestemd.
Om de ‘eilanden’ tot hun recht te laten komen is openheid gewenst. Voor de gebruikers van het park is geborgenheid noodzakelijk. Om aan beide wensen de voldoen is er beneden en boven ooghoogte beplanting aanwezig. Op ooghoogte is de openheid te ervaren. Beneden ooghoogte gaat het om aarden wallen met bloemrijk gras en lage heesters (bijvoorbeeld bramen). Boven ooghoogte gaat het om de kruin van bomen.
De wens van de bewoners om meer natuurbeleving, ‘plukroutes’ en een gevarieerde inrichting wordt vervuld. Voorgesteld is om overwegend fruitbomen in het park aan te planten. Hierbij wordt gedacht aan noot, beuk, en kastanje; Maar ook aan wilde eetbare appels, peren, kersen en pruimen. In de struiklaag komen eetbare bessen en bramen voor.
Gazons en graspaden worden afgewisseld met bloemrijke graslanden die twee maal per jaar worden gemaaid. De hoofdpaden zijn verhard en voor iedereen toegankelijk.
Het gehele park is een informele speelplek waar kinderen en volwassenen kunnen genieten van de gevarieerde inrichting. Er is één speelplek voor de jongere kinderen. De kinderen van de basisschoolleeftijd en ouder kunnen gebruik maken van het aangrenzende natuurlijke speelpark Beljaart Buiten. De verbindingen vanuit de woonbuurten verlopen op een logische wijze door en langs het park naar Beljaart Buiten.
Voorlopig ontwerp Fase I
In het voorlopig ontwerp van Fase I zijn drie terrassen aan het water voorgesteld. Twee terrassen aan de noordoever zijn verbonden door middel van een houten vlonderpad. Vanaf dit vlonderpad is een vlonderbrug gemaakt die de verbinding met de overzijde van het water mogelijk maakt. Deze brug doorkruist een rietzone waarin informele spelaanleidingen voor kinderen zijn zoals evenwichtsbalken en keien als stapstenen.
De terrassen zijn ontmoetingspunten voor de bewoners van de wijk. Het grootste terras aan het water heeft formele en informele zitelementen. De informele zitelementen bestaan uit betonnen zitranden in het grastalud. Tevens zijn er treden die afdalen in het water. Doordat er fluctuerende waterstanden zijn, zullen er meer of minder treden onder water staan.
Fontein nabij terras
Nabij het terras wordt in het water een fontein aangebracht. Deze is zowel vanaf het terras als vanaf de toegangsweg tot de wijk goed zichtbaar. Hiermee wordt de entree van de wijk geaccentueerd.
De terrassen worden aangekleed met volwassen leibomen die van een andere plek uit de gemeente komen. De taluds bestaan uit bloemrijke grashellingen die uitlopen in de vijver. Langs alle taluds zijn plasbermen voorgesteld. Enerzijds bieden deze randen een vestigingsplaats voor oeverplanten. Anderzijds fungeren ze als veiligheidszone voor de spelende kinderen.
Voortgang
Nadat het Waterschap De Brabantse Delta het voorstel voor de waterpartij heeft beoordeeld kunnen een definitief ontwerp en de uitvoeringstekeningen gemaakt worden. Fase II van het park wordt opgepakt nadat het grootste deel van de aangrenzende woningen zijn gerealiseerd. In de volgende link is meer informatie over woonwijk De Beljaart terug te vinden.