De samenleving vergrijst en de zorg staat onder druk. We zullen steeds langer zelfstandig thuis moeten blijven wonen. Het goede nieuws is dat de meeste mensen dat ook willen. Daar zullen we op termijn wel aanpassingen voor moeten doen aan onze huizen: hoe komen we nog boven als we slecht ter been zijn? Hoe kom je überhaupt de deur in of uit als je in een rolstoel zit? Kun je wel met je rollator de badkamer in?
De afgelopen jaren zijn er tal van studies gedaan naar aanpassingen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. Al deze eerdere onderzoeken vormden een belangrijke informatiebron voor het onderzoek ‘Langer thuis in eigen huis’. Wat nog ontbrak, waren de ruimtelijke scenario’s voor het aanpassen van de woningen, hun entrees en de woonomgeving. Dit onderzoek voorziet in een eerste aanzet. Een verzameling concrete ideeën voor haalbare aanpassingen die ons leven er aanzienlijk makkelijker op maken als we oud en hulpbehoevend zijn.
Aanpak ontwerpend onderzoek
Acht teams bestaande uit architecten, stedenbouwkundigen en zorgspecialisten hebben de zes meest gangbare naoorlogse woningtypen in Nederland kritisch onder de loep genomen. De oudste zijn de rijtjeshuizen en portiek-etage-flats uit de jaren vijftig. Daarna komen de rijtjeshuizen, de twee-onder-een-kapwoningen, de hoogbouwflats en de patiobungalows uit de jaren zeventig.
De nadrukkelijke vraag was om als onderzoekers een”zorgelijke blik”te vermijden. Een huis moet niet veranderd worden in een soort verzorgingshuis, maar in een comfortabele, veilige en makkelijke woning die voor alle leeftijden aantrekkelijk is.
De bewoners zijn intensief bij het project betrokken als sparringpartners. Zij weten als ervaringsdeskundige immers het beste wat er mist en wat dus beter kan in hun dagelijkse leefomgeving.
De belangrijkste oplossingen zijn in een website samengevoegd en weergegeven. Afgelopen donderdag 13 maart is het onderzoek afgerond en in het Provinciehuis van Brabant de website feestelijk geopend. www.langerthuisineigenhuis.com
Team Ernst Joosten, Dion Broeders & Bert Voeten
Het team waar Plancompagnons aan heeft deelgenomen richtte zich op de jaren zeventig rijtjeswoningen. Een woningtype dat het meest voorkomt in Nederland.
Tijdens ons onderzoek kwamen we er achter dat de senioren deze woningen beperkt gebruiken. De benedenverdieping wordt geheel gebruikt. Op de eerste etage wordt de slaapkamer en de badkamer gebruikt. De overige kamers dienen als logeerkamer en bergruimte. De zolder wordt nauwelijks gebruikt. Vaak gaat hier de verwarming uit.
Daarnaast is geconstateerd dat deze senioren een bedrag tot maximaal € 20.000,– aan aanpassingen willen besteden om deze leeftijdsbestendig te maken. Wordt het meer dan gaat men liever verhuizen.
Ons voorstel is daarom om de woningen te splitsen in een volwaardige benedenwoning (seniorenwoning) en een bovenwoning voor starters of mensen die alleenstaand zijn maar mobiel genoeg zijn om trap te kunnen lopen.
Het voorstel is om een blok van dit type woningen om te vormen. Van eengezinswoningen wordt overgegaan naar een dubbele hoeveelheid seniorenwoningen gecombineerd met maisonnettes voor starters of mobiele alleenstaanden.
Iedere woning krijgt een ruim terras en een berging op de begane grond. De voor- en achtertuin worden gemeenschappelijk gebruikt en beheerd. Voor het beheer en onderhoud kan een professioneel bedrijf worden ingehuurd. Wanneer er voldoende capaciteit en ambitie is doet men dit in eigen beheer.
Met dit voorstel is een aantal problemen opgelost:
- Er wordt senioren een eigentijdse, betaalbare en comfortabele woning aangeboden;
- Senioren kunnen hiermee in hun eigen buurt blijven wonen;
- De sociale component wordt verbeterd door de gezamenlijke tuinen;
- De jaren zeventig woningen die aan een grootschalige opknapbeurt toe zijn, worden opgeknapt en voldoen aan de huidige milieueisen;
- De stedenbouwkundige opzet van deze typische wijken blijft gehandhaafd en waar nodig verbeterd;
- Er ontstaat een natuurlijke mix van leeftijden in de wijk.
Financieel aantrekkelijk voor overheid, wooncorporaties en bewoners
In ons ontwerpend onderzoek hebben we overleg gehad met financiële mensen van een wooncorporatie en een bouwbedrijf. Gezamenlijk zijn we tot de conclusie gekomen dat het voorstel voor alle belanghebbenden financieel aantrekkelijk is.
– De overheid krijgt de kans voldoende kwalitatief goede senioren- en starterwoningen te realiseren. De zorg is met deze woonvorm eenvoudiger te bieden.
– Woningbouwcorporaties, die een belangrijk deel van dit type woningen in haar bezit heeft, kunnen hun woningareaal up-to-date brengen. Haar klanten worden bediend waarom zij vragen; betaalbare woningen die voldoen aan de eisen van deze tijd – comfortabel en energiezuinig. Aan de berekende investering is een zeer acceptabele terugverdientijd gekoppeld van circa 12 jaar.
– De bewoners krijgen een woning die comfortabel en energiezuinig is. De huur is zodanig dat men voor huursubsidie in aanmerking kan komen.
Wil je hier als woningcorporatie of belegger meer over weten dan staan we je graag te woord.
