Renovatie Fatimapark te Sprundel

Houten palenwand als afscheiding schoolplein

Het Fatimapark vormt al geruime tijd het groene hart van het dorp Sprundel. Nadat het jaren is verwaarloosd en in onbruik is geraakt heeft een groep actievelingen in samenspraak met de gemeente Rucphen de handen ineen geslaan. In 2009 heeft een waardebepaling plaatsgevonden. Tevens is een visie voor de ontwikkeling gemaakt door Plancompagnons. In 2016 zijn vervolgens de uitwerkingsplannen voor de renovatie Fatimapark gemaakt. Deze plannen zijn onlangs uitgevoerd. Wat nog rest is het aanvullen van de beplantingen. Dit zal door de beheerders van de begraafplaats geschieden met behulp van de heemtuin.
Het geheel draagt bij aan de samenhangende eenheid van de historische kern van Sprundel. Deze eenheid bestaat uit de Sint Jan de Doperkerk, een pastorie met een pastorietuin (1842) een voormalig kloostergebouw (1909) met patronaatsgebouw (De Trapkes), een basisschool en een begraafplaats met het Fatimapark (1945). Het Fatimapark is een processiepark en heet in de volksmond “Het Sprundels Bos”.

Fatimapark Sprundel 2016
Fatimapark Sprundel, 2016

Historie

Als dorp behoort Sprundel tot een van de oudste in West-Brabant. Al in 992 wordt Sprundel vermeld in een schenkingsakte van de Abdij van Thorn. Als parochie wordt het als eerst vermeld in 1351. Een bestaande kapel ging toen dienst doen als parochiekerk.

De Sint Jan de Doperkerk en de bebouwing er direct omheen vormen het centrum van het dorp Sprundel. Het is een gaaf voorbeeld van een katholieke kern in een dorp op de zandgronden.

Wat nu het Fatimapark genoemd wordt, is het gebied van de begraafplaats, de processieweg om de begraafplaats heen en het aangrenzende parkbos met de beeltenis van Onze Lieve Vrouw van Fatima.

In 1634 wordt in kerkrekeningen al gesproken over het “Bosken achter de kerk”. Dit “bosken” was toen ongeveer 3000 m2 groot. In 1778 is de oppervlakte uitgebreid tot zo’n 8000 m2. In 1909 kwam een stuk land van 7200 m2 achter het bos en de pastorie erbij. Het grootste deel werd ingericht als begraafplaats in dat jaartal. De oorspronkelijke begraafplaats lag tot 1913 direct naast de kerk, met name aan de noordzijde. Het bos werd in 1909 uitgebreid met de begraafplaats. Het kerkhof ligt op het hoogste punt van het dorp, de Claesberg, op 13,5 meter boven NAP. De Branden, 200 meter verderop, ligt liefst zes meter lager. De hoge ligging is nog duidelijk waarneembaar vanuit het aangrenzende landelijk gebied.

Pastoor Maertens liet in het bos de Sint Jansberg aanleggen. Rond het kerkhof werden de vijftien geheimen van de rozenkrans geplaatst. Deze beelden tonen de “blije”, de “droeve”geheimen en de geheimen “vol glorie”.
De pastoor gaf zijn verering van Maria van Fatima gestalte door een beeltenis van Onze Lieve Vrouw van Fatima met altaar te laten plaatsen. Het wit geverfd, stenen beeld (ca. 1,50 m hoog) van Onze-Lieve-Vrouw van Fatima is in het park geplaatst.
Op zondag 25 april 1948 werden door W. Koenraadt, vicaris-generaal van het bisdom Breda, het monument van Onze-Lieve-Vrouw van Fatima en het beeld plechtig gewijd. Het monument was een schenking van de parochie uit dank aan Onze Lieve Vrouw voor de bescherming in het oorlogsjaar 1944.

Sint Jansberg
Sint Jansberg als historisch onderdeel van het Fatimapark

Renovatie Fatimapark

Het park is zodanig gerenoveerd zodat de waardevolle elementen weer tot hun recht komen. Het gaat hierbij om de buitenkapel van Onze-Lieve-Vrouwe van Fatima, de Sint Jansberg , de padenstructuur en de waardevolle volwassen bomen. Deze elementen zijn zodanig gerenoveerd zodat de historische context weer voelbaar is.

Een nieuw element is de aansluiting van de basisschool op het park. Deze is met een speelse houten palenwand vormgegeven. Hierdoor ontstaat een natuurlijke aansluiting op het park. De wand vormt een functionele scheiding van het schoolplein met het park. Visueel hoort de wand zowel bij het historische park als bij de basisschool.

Houten palenwand als afscheiding schoolplein
Houten palenwand als overgang van het schoolplein naar het Fatimapark

Beplanting

De onderbeplanting van het park wordt door vrijwilligers vanuit het dorp Sprundel aangeplant en onderhouden. Dit is een goede zaak in verband met de betrokkenheid van de dorpsbewoners bij hun eigen park. Het is belangrijk dat de juiste beplanting bij dit historisch parkbos wordt aangeplant. Daarom ben ik blij dat de heemtuin van Rucphen bij het samenstellen van de beplanting wordt betrokken. Zij kunnen op een vakkundige wijze de juiste beplanting samenstellen die bij dit parkbos hoort. Ook hebben zij verstand van het beheer en onderhoud van een parkbos.

Realisatie renovatie Fatimapark

Nadat een bestek is samengesteld door de gemeente Rucphen, in samenwerking met Trifolium bv en Plancompagnons, is het werk aanbesteed. Hoveniersbedrijf Donkergroen uit Etten-Leur heeft de werkzaamheden uitgevoerd. Hierbij is met de name de palenwand, tussen het park en het schoolplein, in de zomervakantie van 2016 aangebracht. Na de zomervakantie is de rest van het park uitgevoerd.